9 synypta synyp saǵaty. Taqyryby: "Mamandyq tańdaý". Kúni: 15.05.2020

9 synypta Mamandyq tańdaý taqyryby boıynsha synyp saǵaty

Synyp jetekshisi: S. N. Skarbovııchýk
Kúni: 15.05.2020
Kásiptik ózin-ózi anyqtaýǵa arnalǵan qarym-qatynas saǵaty-9 synyp
Eger adamǵa baqyt tilese, eń tárbıe ony baqyt úshin emes, ómir súrýge daıyndaý kerek.
K. D. Ýshınskıı
Maqsaty: balalardyń mamandyq álemi týraly, kásibı ózin-ózi anyqtaý týraly túsinikterin keńeıtý; belsendi ómirlik ustanymy bar adamdardyń oń baǵasyn qalyptastyrý, pasıvtilikke, mansaptyqqa, ómirge degen tutynýshylyq qarym-qatynasqa teris kózqarasty tárbıeleý; balalardy óz betinshe jáne jaýapty mamandyq tańdaýǵa, eńbek naryǵyndaǵy belsendi ustanymǵa, óz ómirindegi maqsattar men basymdyqtardy anyqtaýǵa, ózin-ózi tanýǵa, ózin-ózi damytýǵa yntalandyrý.
Ótkizý túri: qarym-qatynas saǵaty.
Daıyndyq jumysy: baspasóz konferensıasy úshin rólderdi bólý: núsmeıkerler (orta oqý oryndaryna túsetin 4-5 bala), júrgizýshi, "qara jylqy". Núsmeıkerler óz mamandyǵy, oqý orny týraly qysqasha aıtyp berýi kerek. Bul balalardy baspasóz konferensıasy barysynda qoıa alatyn suraqtar tizimimen tanystyrýǵa bolady. Júrgizýshi senarı mátinin qoldana alady. Qalǵan balalar jýrnalıster rólin atqarady, olar óz gazetteriniń, jýrnaldarynyń, teledıdar arnalarynyń ataýlaryn oılap tabý kerek.
Úlgi ataýlary:
- gazetter ("Serp ı molot"," Stop-kadr"," eńbek naryǵy"," eńbek resýrstary", " Vakansıa»);
- jýrnaldar ("balǵa"," Terra-mansap"," Start"," Kýrs"," Kompas", " Personal+»);
- teledıdar arnasy ("Professıonal", " Eńbek+", "mamandyq", "qozǵalys", " qańyltyr»);
- telebaǵdarlama ("Profı", "tik kóterilý", "Ózińdi tap", " jumys.rý", "izdeý", " tańdaý»),
Jabdyqtar: jýrnalıserge arnalǵan suraqtyń kserokóshirmesin jasaý (2-3 partadan).
Resimdeý:
- ár túrli kásiptegi adamdar, eńbek prosesteri beınelengen fotosýretter men sýretter;
- shemanyń 3 nusqasyn taqtaǵa salý.
Synyp saǵatynyń jospary
I. Kirispe sóz.
II. "Barlyq mamandyqtar qajet, barlyq mamandyqtar mańyzdy"praktıkalyq blogy.
1. Kásipterdiń mysaldaryn tańdap al (toptarda jumys isteý).
2. Mamandyq tap (topta jumys isteý).
3. Mamandyqty baǵala (aldyńǵy jumys).
III. "Eń úzdik tańdaý"aqparattyq blogy.
IV. Problemalyq jaǵdaı.
V. "biz tańdaǵan mamandyqtar" baspasóz konferensıasy (róldik oıyn).
VI. Qorytyndy áńgimelesý.
VII. Qorytyndylaý.
Synyp saǵatynyń barysy
I. Kirispe sóz
Synyp jetekshisi. Jaqynda siz Bilim týraly alǵashqy qujatty alasyz. Bireý úshin bul qujat derbes ómirge bılet bolady. Orta oqý oryndary, ýchılısheler, jumys-mundaı baǵyttar óz tańdaýlaryn jasaǵandardy kútedi. Qalǵandary úshin oılaný úshin taǵy 2 jyl bolady, al álemde 55 myńnan astam mamandyq bar! Búgin biz bul tańdaýdy qalaı durys jasaý týraly aıtatyn bolamyz.
II. Barlyq mamandyqtar qajet, barlyq mamandyqtar mańyzdy»
Mamandyq mysaldaryn tańdaý
Synyp jetekshisi. Úshin adamǵa ońaı áleminde kásipter, ǵalymdar bólisip, olardyń 5 túri bar, pánge baılanysty eńbek:
1. Adam-tabıǵat.
2. Adam-tehnıka.
3. Adam-adam.
4. Adam-tańbaly júıe.
5. Adam-kórkem sýret.
Qazir siz toptarda jumys isteıtin bolasyz. (Muǵalim 5 topqa biriktirý tásilin usynady).
Nazar aýdaryńyz, toptarǵa tapsyrma. Belgili bir túrdegi kásipterdiń neǵurlym kóp mysaldaryn tańdap alyńyz.
(Birinshi top - "adam-tabıǵat", ekinshi top - "adam-tehnıka" jáne t. b.)
Ýaqyt bitti. Qandaı top eń kóp mamandyq aldy? Tyńdaımyz sizdiń jaýaptar.
Balalardyń jaýaptary:
- Mal dárigeri, agronom, gıdrolog, qoıshy, seleksıoner, zootehnık, kınolog, geolog, ańshy, ekolog, melıorator jáne t. b.
- Júrgizýshi, slesar, ınjener, konstrýktor, ushqysh, mashınıst, elektrık, qurylysshy, avtoslesar, santehnık, taý-ken jumysshysy jáne t. b.
- Muǵalim, dáriger, jýrnalıs jáne satýshy, medbıke, tárbıeshi, daıashy, zańger, satýshy, shashtaraz, ekskýrsovod jáne t. b.
- Býhgalter, ǵalym, ekonomıs, lıngvıs, matematık, baǵdarlamashy, notarıýs jáne t. b .
- Sýretshi, akter, rejıser, ártis, dızaıner, músinshi, dırıjer, fokýsnık, aqyn, kompozıtor, balerına, fotograf jáne t. b.
Mamandyq tap
Synyp jetekshisi. Sý tamshysynda teńizdi, sondaı-aq kez-kelgen qolmen jasalǵan zatty Eńbek osy pánge salynǵan adamdardyń mamandyqtaryn kórýge bolady. Qazir qandaı mamandyqtar qajet ekenin qalaı bilýge bolady? Ózińizdi qarańyzshy, jáne bári anyq bolady.
Mundaı zattardy daıyndaý úshin qajet mamandyqtar tizimin jasańyz:
- mektep partasy (birinshi top);
- mektep oqýlyǵy (ekinshi top);
- toqash (úshinshi top);
- Farfor shynyaıaq (tórtinshi top);
- djınsy (besinshi top).
(5 mınýt ishinde balalar jaýaptardy talqylaıdy.)
Synyp jetekshisi. Ýaqyt bitti. Tyńdaımyz sizdiń jaýaptar. (Balalardyń jaýaptary.)
Qandaı mamandyqtar qaıtalanady? (Júrgizýshi, ınjener, tehnık, konstrýktor, slesar, elektrık, býhgalter, ekonomıs jáne t. b.))
Bul ne týraly aıtady? (Olarda suranys bar, bul qajetti mamandyqtar.)
Biraq osy kásipterdiń barlyq adamdaryn úıretip, emdedi, bireý osy zaýyttar men fabrıkalardy saldy, bireý sý qubyry krandaryn jóndep, bireý úı-jaılardan alyp tastady, sondyqtan qajetti mamandyqtarǵa biz olardy esepke alamyz... (muǵalimder, dáriger, qurylysshy, santehnıka jáne t.b.).
Bizdi qorshaıtyn kez kelgen qoldan jasalǵan nárse - bul ár túrli kásiptegi kóptegen adamdardyń eńbeginiń nátıjesi. Ázirge biz partalardy, bólkelerdi, oqýlyqtardy, shynyaıaqtardy jáne basqa da zattardy paıdalanamyz, bul mamandyqtar qajet bolady.
Mamandyq baǵala
Synyp jetekshisi. Sol kezde belgili orys tarıhshysy jáne memleket qaıratkeri V. N. Tatıshev kásipterdi bólýdi usyndy:
- qajetti ǵylymdar (bilim berý, densaýlyq saqtaý, ekonomıka, quqyq);
- paıdaly ǵylymdar (aýyl sharýashylyǵy, fızıka, bıologıa, matematıka ) );
- ǵylym (ádebıet jáne óner));
- ǵylym (alhımıa, astrologıa);
- zıankestik ǵylymdar (koldovstvo).
Búgingi tańda qandaı zamanaýı mamandyqtar paıdaly jáne qajetti, qandaı - Shegolskıı jáne eliktirgish, al qandaı - zıankestik jáne muqıat? (Balalar jaýap beredi.)
III. Eń úzdik tańdaý " aqparattyq blogy»
Synyp jetekshisi. Sonymen, álemdegi mamandyqtar ondaǵan myń, biraq bul bir-jalǵyz tabý úshin bárin tańdaý kerek degendi bildirmeıdi. Kásibı ózin-ózi anyqtaý - "shek" sózinen-shekara. Demek, tańdaý kerek mamandyqtar sheńberin shekteý kerek. Bul shekaralar "qalaımyn-alamyn-kerek"formýlasymen órnektelgen.
Mamandyqty qalaı durys tańdaý kerek? Mine, osy dep keńes beredi psıholog.
Birinshiden, bolashaq jumys tartymdylyqqa emes, qýanyshpen bolýy kerek ("qalaımyn").
Ekinshiden, siz osy jumys úshin kásibı mańyzdy qasıetterdi: zıatkerlik, fızıkalyq, psıhologıalyq ("men alamyn") jınaýyńyz kerek.
Úshinshiden, bul mamandyq eńbek naryǵynda suranysqa ıe bolýy tıis ("qajet").
Bizdiń "qalaımyn", "alamyn" jáne "kerek" úsh sheńber túrinde elestetemiz (№1 sýrette kórsetedi).
Bizdiń maqsatymyz, ómirlik josparymyz - naqty, naqty, oń.
Qr sheńberi "mogý" biz vpıshem, daryndylyǵyn, qabiletin, múmkindikteri.
Al "kerek" sheńberine dál qazir eńbek naryǵynda qajet mamandyqtar kiredi. Sýretterdi qarańyz. Osy sýretterdiń árqaısysy tańdaý nusqasyn bildiredi.
Birinshi sýrette sheńber qıylyspaıdy. Ekinshisinde olar qıylysýdyń shaǵyn aımaǵy bar. Úshinshiden, olar bir - birine derlik qosylady-janasý núkteleri óte kóp.
IV. Problemalyq jaǵdaı
Synyp jetekshisi. Qazir men kásibı tańdaý sıpattamasyn oqyp jatyrmyn, al siz sıpattama qandaı sýretke jatatynyn anyqtaýǵa tyrysyńyz {oqıdy):
- Taná ázirshe onyń neni qalaıtynyn bilmeıdi, qabiletteri men talanttary joq, jáne olardy izdeýge ýaqyt jetispeıdi. Biraq baılyq pen dańqtan bas tartpas edi. Jalpy, oǵan " bul eshkimge qajet emes jaǵdaıda ne isteı almaıdy. Aıtpaqshy, mundaı ǵajaıyptar az emes - barlyq túlekterdiń jartysynan kóbi. Tek olar bul týraly ázirge bilmeıdi". (№ 1.)
- Lena "bári sıaqty"bolǵysy keledi. Óz otbasy, úı, balalar bolý úshin. Aspandaǵy juldyzdar jetispeıdi jáne talanttar jarqyramaıdy. Biraq oǵan unaıdy vozıtsá s detmı, al olarda qalasynda turaqty jetispeıdi tárbıeshiler balabaqsha. Ol tárbıeshi bolýdy sheshti. Jáne men núktege tústi. (№2.)
- Sasha baǵdarlamashy bolǵysy keledi. Kompúter óziniń 5 saýsaǵyn biledi, baǵdarlamalaý boıynsha kitaptardy oqıdy, óz saıtyn jasady. Al aqparattyq tehnologıalar barlyq jerde suranysqa ıe, sondyqtan Sasha tańdaý eń sátti boldy. (№3.)
(Balalar qandaı sýret tańdaý nusqalaryna sáıkes keletinin anyqtaıdy.)
Synyp jetekshisi. Sasha mundaı sátti tańdaý qalaı boldy? "Kerek" sheńberi barlyǵynda birdeı, demek, barlyq is bizdiń "qalaımyn" jáne "alamyn"?
Balalardyń jaýaptary:
- Tanányń "qalaımyn" jáne "bosańsym" salasynda, ıaǵnı ol "janymen" mamandyǵyn tańdaı almaıdy.
- Lenanyń tańdaýy sátti boldy, biraq bul óte berik tańdaý emes. Eger ol basqa qalaǵa aýyssa, onda tárbıeshiler jetkilikti bolady, ol jumys taba almaıdy.
Synyp jetekshisi. Siz Tane men Lene ne keńes berer edińiz?
Balalardyń jaýaptary:
- Taná óz maqsattaryn, basymdyqtaryn túsinip, ózin oqyp, óziniń kúshti jáne álsiz jaqtaryn bilý kerek.
- Lene qosalqy nusqa týraly oılanyp, qosymsha bilim alýy múmkin.
V. "biz tańdaǵan mamandyqtar" baspasóz konferensıasy»
Synyp jetekshisi. Al qazir siz synyptastaryńyz jasaǵan tańdaýmen tanysasyz. Sizderdi baspasóz konferensıasyna shaqyramyz. Baspasóz konferensıasy-bul baspasóz úshin jınalys. Ony jýrnalıserge mańyzdy aqparat berý úshin ótkizedi. Baspasóz konferensıasyna qatysady:
- qonaqtar-bul qandaı da bir máseledegi mamandar;
- jýrnalıser;
- jetekshi.
Oıyndy bastaý ýaqyty keldi. Sózdi júrgizýshige beremin (aty, tegi).
(Taqtaǵa tańdaǵan mamandyqtary týraly aıtatyn balalar shyǵady.)